Mwaka wa 2011 ilikadiriwa kwamba kulikuwa na Mashahidi wa Yehova zaidi ya milioni 7.6 katika mikutano zaidi 109 elfu, katika nchi zaidi ya 200.[1] Kama jina linavyopendekeza, ni dini ya kiinjilisti. Wanachama, wa jinsia zote na wa rika zote, wanaenda kwa bidii nyumba kwa nyumba, wakijaribu kuonyesha toleo lao la Biblia kwa umma katika jumuiya zao. Huenda umewaona katika jumuiya yako wewe mwenyewe; kwa kawaida vikundi vidogo vya familia, wote wakiwa wamevaa kisasa. Wanabisha hodi na kupiga kengele kukualika ufikirie maswali muhimu maishani, kama vile, Ungependa kuishi kinamna gani katika ulimwengu usio na magonjwa na umaskini? Mashahidi wa Yehova hawapaswi kuchanganywa na Wamormoni , kundi la vijana ambao kwa kawaida huvalia suti nyeusi. Katika mwaka wa 2012, Mashahidi wa Yehova walitumia masaa bilioni 1.7 katika kazi hiyo ya kueneza unjilisti na wakagawa vijitabu na vitabu zaidi ya milioni 700.[2]

Mashahidi wa Yehova hufundisha kutoshirikiana na kile wanachokiona kuwa nguvu za Shetani duniani, na hilo, lilionekana kama kukataa kusalimu bendera yoyote, au kusaidia katika jitihada zozote za vita imeleta mzozo kati ya majirani na serikali na kuwafanya wasijulikane sana na wengi. Haswa nchi za Amerika Kaskazini na Ulaya kote. Mnamo 1936 kote Marekani, watoto wa Mashahidi wa Yehova walifukuzwa shuleni na mara nyingi wakawekwa katika makao ya kulea watoto. Wakati wa Vita vya Pili vya Ulimwengu, Mashahidi wa Yehova walinyanyaswa sana. Matokeo yake Ujerumani ya Nazi yalikuwa mabaya sana na maelfu walikufa katika kambi za mateso. Dini ilipigwa marufuku nchini Kanada mwaka wa 1940 na Australia mwaka wa 1941. Washiriki wengine walifungwa magerezani na wengine walipelekwa kwenye kambi za kazi. Wapinzani wa dini hiyo wamedai kwamba Mashahidi walichagua njia ya kimakusudi ya kuua imani ili kuthibitisha fundisho linalodai kwamba wale wanaojitahidi kumpendeza Mungu watateswa.[3].

Ingawa si dini ya kujificha au ya siri, wengi wetu tunajua mambo machache sana kuhusu Mashahidi wa Yehova. Asili yao inaanzia 1870 Pennsylvania Marekani wakati Charles Taze Russell (1852-1916) alipopanga kikundi cha mafunzo ya Biblia. Masomo haya makali ya kikundi hiki yanawaongoza wanachama kukataa imani nyingi za jadi za Kikristo. Kufikia 1880, mikutano 30 ilikuwa imeanzishwa katika majimbo saba ya Marekani. Vikundi hivyo vilijulikana kuwa Watch Tower, na baadaye Watchtower Bible and Tract Society. Mnamo 1908, Russell alihamisha makao yake makuu hadi Brooklyn, New York, ambako yapo hadi leo. Kikundi hicho kilichukua jina “Mashahidi wa Yehova” mwaka wa1931 kikiwa chini ya uongozi wa Joseph Franklin Rutherford.

Yehova ni tafsiri ya Kiingereza ya jina la Mungu katika Maandiko ya Kiyahudi na Rutherford alichukua jina hili kutoka kwenye kifungu cha Biblia, Isaya 43:10. Biblia ya Mashahidi wa Yehova, inayojulikana kuwa Tafsiri ya Ulimwengu Mpya hutafsiri kifungu hiki kuwa, “‘Ninyi ni mashahidi wangu,’ asema Yehova, ‘hata mtumishi wangu niliyemchagua . . . ,’”. Mashahidi wa Yehova wamekua kuanzia mwanzo wa karne ya 19 Pennsylvania hadi shirika la ulimwenguni kote katika Karne ya 21 linaloungwa mkono na utendaji wa kimataifa wa Watch Tower Society. Mkazo wa kijamii juu ya uchapishaji na usambazaji wa magazeti, vitabu, na vijitabu vinavyohusiana na harakati umefaidika kutokana na uvumbuzi wa kiteknolojia[4]. Licha ya hayo, Mashahidi wa Yehova ulimwenguni kote bado wanaendelea kushutumiwa na kuhukumiwa.

Wasio kuwa Wakristo wana mwelekeo wa kuamini kuwa mashahidi wa Yehova ni dini ya Kikristo na Mashahidi wa Yehova wanajiita dhehebu la Kikristo, hata hivyo, Wakristo wengi ulimwenguni hawakubaliani na hilo. Wengine kwa ukali katika nchi kadhaa hukumu ya Mashahidi wa Yehova imeanzishwa katika sera ya serikali. Shirika la Kanada la Kuvumiliana la Kidini hupokea barua pepe nyingi sana zinazopinga matumizi ya neno Mkristo linalomaanisha Shahidi wa Yehova, Kuwa tovuti yao hutoa onyo. "Tafadhali usitutumie barua pepe za matusi...Hii si tovuti rasmi ya Mashahidi wa Yehova." Je, nini kinahusu kikundi hiki, kikundi, dhehebu, au chama kinachowakasirisha watu?

Kwa maneno yao wenyewe, Mashahidi wa Yehova hujiona kuwa ndugu wa ulimwenguni kote unaovuka mipaka ya kitaifa na uaminifu, mshikamano wa kitaifa na wa kikabila. Wanaamini kwamba kwa kuwa Kristo alitangaza kuwa ufalme wake haukuwa sehemu ya ulimwengu na kukataa kupokea taji la muda, wao pia wanapaswa kujitenga na ulimwengu na kujiepusha na kujihusisha na siasa.[5]

Muhtasari mfupi sana wa imani ya Mashahidi wa Yehova unaonekana kuchora picha ya kikundi kinachoshikilia imani sawa na Uislamu. Wanaamini katika Mungu Mmoja na wanapinga kabisa wazo la Utatu. Ushoga ni dhambi kubwa, majukumu ya kijinsia yamefafanuliwa kwa wazi sana, wanaepuka sherehe zinazotokana na imani za kipagani, na wanapinga utii kwa aina yoyote ya serikali isiyotegemea sheria za Mungu. Je huo ni Uislamu? Kwa sababu kwa mtazamo huu hakika sio Ukristo kama inavyoeleweka kikawaida.

Tukiangalia kwa undani zaidi mfumo wa imani wa JW's tunagundua kuwa licha ya kuonekana mwanzoni wana uhusiano mdogo sana na Uislamu isipokuwa zote ni dini zinazotarajia dhamira kuu kutoka kwa wanachama wao. Uchunguzi wa hoja nyuma ya imani yao unaonyesha uelewa mbovu wa dhana zinazojulikana vyema na Waislamu. Imani zao pia zinajumuisha habari nyingi kuhusu Nyakati za Mwisho au Siku za mwisho. Wamesema mara kadhaa kwamba mwisho wa dunia kama tunavyojua ulikuwa umekaribia, hata hivyo, tarehe hizi zimekuja na kwenda bila kutambuliwa.

Katika sehemu ya 2 tutaangalia kwa undani nadharia na tarehe za nyakati za mwisho za Mashahidi wa Yehova, kisha tutalinganisha hii na kile ambacho Biblia na Uislamu husema kuhusu siku ya mwisho. Pia tutaangalia kwa kikamilifu imani zile zinazoonekana kukubaliana na Uislamu na kugundua dhana ambazo hazikubaliki kwa Wakristo wa kawaida na Waislamu.

Mashahidi wa Yehova (JW) ni dini ya kimataifa yenye wanachama katika nchi zaidi ya 200. Ni dhehebu la Kikristo, lakini Wakristo wengi wa kawaida hupinga vikali imani za JW. Kulingana na Kanisa la Kipresbiteri la Othodoksi, “Mashahidi wa Yehova wana dini bandia ya Kikristo. Hiyo ina maana kwamba inajifanya kuwa Ukristo, Hata hivyo, si kweli. Mafundisho yao na matendo yao hayalingani na Maandiko”.[1]

Katika sehemu ya 1 tulijifunza kidogo juu ya historia ya dini ya JW na kugundua kwamba ilikuwa ni dini mpya, iliyoanzishwa mnamo mwaka 1870. Tulitaja kwa ufupi imani yao na mtazamo wao wa nadharia za Siku za Mwisho na sasa katika sehemu ya 2, tutachimba kwa undani zaidi tabiri nyingi za siku za mwisho ambazo hazijatokea.

Utafiti wa Siku za Mwisho, unaoitwa kwa usahihi zaidi eskatologia, ni msingi wa imani ya JW. Chimbuko lake linaonekana kutokana na imani zilizopendekezwa na Nelson Horatio Barbour, mwandishi na mchapishaji wa Kiadventista mashuhuri, anayejulikana sana kwa kushirikiana , na baadaye kumpinga, Charles Taze Russell. Yafuatayo ni maelezo mafupi ya imani ya awali ya eskatologia ya JW kama ilivyofafanuliwa kwenye tovuti yao.

“Waadventista wa Pili walioshirikiana na Nelson H. Barbour walitazamia kurudi kwa Kristo kwa kuonekana na kwa kushangaza katika mwaka wa 1873, na baadaye katika mwaka wa 1874. Walikubaliana na vikundi vingine vya Waadventista kwamba “wakati wa mwisho” (unaoitwa pia “siku za mwisho”) ulikuwa umeanza. katika mwaka wa 1799. Muda mfupi baada ya kukatishwa tamaa mwaka wa1874, Barbour alikubali wazo la kwamba Kristo alikuwa amerudi duniani katika mwaka wa 1874, lakini bila kuonekana. 1874 ilizingatiwa kuwa mwisho wa miaka 6,000 ya historia ya mwanadamu na mwanzo wa hukumu ya Kristo. Charles Taze Russell na kikundi ambacho baadaye kilijulikana kuwa Wanafunzi wa Biblia walikubali maoni hayo kutoka kwa Barbour.”[2]

“Har–Magedoni ingetokea mwaka wa 1914. Kuanzia 1925–1933, Watchtower Society ilibadili imani yake kwa kiasi kikubwa baada ya kutofaulu kwa matazamio ya Har–Magedoni katika miaka ya 1914, 1915, 1918, 1920, na 1925. Mnamo 1925, Mnara wa Mlinzi lilieleza badiliko kubwa ambalo Kristo alikuwa amelifanya. sasa ametawazwa kuwa Mfalme mbinguni katika mwaka wa 1914 badala ya 1878. Kufikia 1933, ilifundishwa waziwazi kwamba Kristo alikuwa amerudi bila kuonekana katika mwaka wa 1914 na “siku za mwisho” pia zilikuwa zimeanza kwa wakati huo.[3]

Maoni haya yanatofautiana sana na yale ya mwenzi wa JW's leo na cha kushangaza, wanaonekana kuwa hawana shida na mabadiliko makubwa na muhimu kwa mfumo wao wa imani. 1914 labda ndiyo tarehe muhimu zaidi katika eskatologia ya JW's. Ilikuwa tarehe ya kwanza iliyotabiriwa ya Russell ya Har–Magedoni[4], lakini hilo liliposhindwa kutokea lilirekebishwa ili “kwamba watu walio hai katika mwaka wa 1914 wangekuwa bado hai wakati wa Har–Magedoni”; hata hivyo kufikia 1975 watu hawa sasa walikuwa wazee.

“Wakati wa miaka ya 1960 na mwanzo wa miaka ya 1970, Mashahidi wengi walichochewa na makala katika fasihi zao na kutiwa moyo zaidi na wasemaji kwenye mikutano yao kabla ya mwaka 1975, kuamini kwamba Har–Magedoni na utawala wa Kristo wa miaka elfu moja wa milenia ungeanza kufikia mwaka 1975. Ingawa maoni ya Har–Magedoni na Milenia ya Kristo ilianza mwaka wa 1975 haikuungwa mkono kikamili au waziwazi na Watch Tower Society, wengi katika idara ya uandishi ya mashirika, pamoja na Mashahidi kadhaa wakuu, Wazee, na waangalizi-wasimamizi , walidokeza kuwa utawala wa milenia wa Kristo juu ya dunia. utaanza mwaka 1975.”

Kuanzia mwaka 1975 JW's waliuza nyumba zao, waliacha kazi zao, walitumia akiba zao bila mpangilio, au wakongeza deni la maelfu ya dola. Ila, 1975 ilipita kwa bahati mbaya. Baada ya kutokuwepo kwa tukio hili, watu wengi waliacha JW na ilichukua, kulingana na vyanzo vyao wenyewe, hadi 1979 kabla ya idadi kurudi na kuongezeka tena. Mashahidi walishikilia rasmi kwamba Har–Magedoni ingefika huku kizazi kilichoona 1914 kikibaki hai. Kufikia 1995, kwa sababu ya kupungua kwa kasi kwa idadi ya wanachama walio hai katika mwaka wa 1914, JW's walilazimika kuacha rasmi moja ya sifa zao kuu.

Leo Mashahidi wanadai kuwa 1914 ni mwaka wa maana sana, unaotia alama ya mwanzo wa “siku za mwisho.” Lakini hawatoi tena ratiba yoyote ya matukio kwa tamati ya “siku za mwisho,” wakipendelea kusema kuwa kizazi chochote ambacho kimeishi tangu 1914 kinaweza kuwa ndicho kitakachoona Har–Magedoni. Inaeleweka kuwa Har–Magedoni itahusika na kuharibiwa kwa serikali zote za kidunia na Mungu, na baada ya Har–Magedoni, Mungu atapanua ufalme wake wa mbinguni kkuuweka duniani.[5]

JW's wanaamini kwamba wafu watafufuliwa hatua kwa hatua hadi kwenye “siku ya hukumu” itakayodumu kwa miaka elfu moja na kuwa hukumu hii itategemea matendo yao baada ya ufufuo, wala si matendo ya wakati uliopita. Mwisho mwa ile miaka elfu moja, jaribu la mwisho litatokea Shetani atakaporudishwa ili kuwapotosha wanadamu wakamilifu na matokeo yatakuwa jamii ya wanadamu iliyojaribiwa kikamilifu na kutukuzwa.[6]

Je, tafsiri hii ya “siku za mwisho” inalingana vipi na Uislamu? Tofauti kubwa na iliyo dhahiri ni kwamba Uislamu hautabiri tarehe ambayo siku za mwisho zitaanza wala hautabiri tarehe ya Siku ya Kiyama, ni Mwenyezi Mungu pekee ndiye anayejua itatokea lini.

Watu wanakuuliza khabari ya Saa (ya Kiyama). Sema: Ujuzi wake uko kwa Mwenyezi Mungu. (Kurani 33:63)

Hakika Saa itakuja bila ya shaka. Nimekaribia kuificha, ili kila nafsi ilipwe kwa iliyo yafanya. (Kurani 20:15)

"Sema: Hapana katika mbingu na ardhi ajuaye ya ghaibu isipo kuwa Mwenyezi Mungu. Wala wao hawajui lini watafufuliwa. "(Kurani 27:65)

Tofauti nyingine kubwa ni dhana ya Siku ya Mwisho, wakati Wakristo na Wakristo bandia wanaamini katika vita vya mwisho kati ya wema na uovu, inayojulikana kama Har-Magedoni, hakuna kitu kama hicho katika Uislamu. Uislamu unafundisha kwamba ulimwengu huu wa sasa uliumbwa ukiwa na mwanzo mahususi na utakuwa na mwisho mahususi wenye alama za matukio ya eskatolojia. Matukio haya ni pamoja na kurudi kwa Yesu. Wakati wa kihistoria utafikia mwisho na utafuatiwa na ufufuo kwa wanadamu wote na hukumu ya mwisho.

Katika sehemu ya 3 tutajadili imani nyingine zinazoonekana kuwa sawa na Uislamu lakini hazina dhana ya msingi inayokubalika kwa Waislamu. Pia tutachunguza kwa ufupi kwa nini baadhi ya imani hizo zimesababisha madhehebu kadhaa ya Kikristo kukataa madai ya Mashahidi wa Yehova kuwa kikundi cha Kikristo.

Mashahidi wa Yehova (Jehovah’s Witnesses (JW's)) ni dhehebu la Kikristo lenye imani nyingi ambazo hutofautiana na Ukristo wa kawaida. Wanajulikana kwenye uinjilisti wao wenye nguvu, kujishughulisha sana na Siku za Mwisho na tafsiri yao ya kipekee ya Biblia inayoitwa Tafsiri ya Ulimwengu Mpya ya Maandiko Matakatifu. Katika hitimisho hili la somo letu la dini linayoeleweka kidogo inayojulikana kama Mashahidi wa Yehova tutaangalia baadhi ya imani zinazoonekana kuwa sawa na Uislamu.

Mashahidi wa Yehova wanaamini kwamba Yesu si Mungu. Hii ni kauli inayowakasirisha Wakristo wengi na kuwafanya wengi kuwatangaza mashahidi wa Yehova kuwa Wakristo bandia. Waislamu, kama tunavyojua wanatangaza kimsingi kwamba Yesu si Mungu, kwa hiyo kusoma tu kauli hii ndogo kunaweza kumsababishia Mwislamu kusema, "Oh hii ni sawa na sisi". Lakini je! Hebu tuchimbue zaidi imani yao kuhusu jukumu la Yesu.

JW's inalaani Utatu kama ibada ya sanamu ya kipagani na kwa hivyo inakana uungu wa Yesu. Hata hivyo, wanaamini kwamba ingawa Yesu ni mwana mzaliwa wa Mungu yeye ni mdogo kuliko Mungu. Hivyo mfananisha na Uislamu unaisha ghafla. Mwenyezi Mungu anasema katika mojawapo ya aya kubwa kabisa za Kurani kwamba hazai!

Sema: Yeye Mwenyezi Mungu ni wa pekee. Mwenyezi Mungu Mkusudiwa. Hakuzaa wala hakuzaliwa. Wala hana anayefanana naye hata mmoja.” (Kurani 112)

Kwa kuongezea ufahamu huu wa kimsingi wenye dosari wa asili ya Mungu, JW's pia wanaamini madai mengine ya kukasirisha (kwa Waislamu). Wanadai maisha ya Yesu, au kile ambacho JW's huita kafara yake, ikawa "fidia" ya kuwakomboa wanadamu kutokana na dhambi na kifo. Wanasema kwamba Mungu aliumba vyote Mbinguni na Duniani kupitia Kristo, “mfanyakazi mkuu,” mtumishi wa Mungu.[1] Katika fasihi yao wenyewe, JW's humrejelea Yesu kama "kiumbe wake wa kwanza (wa Mungu) wa roho, fundi stadi, Yesu kabla ya kuwa mwanadamu"[2]. Wanaendelea kusema kwamba baada ya kufufuliwa kwa Yesu na Mungu, “aliinuliwa” hadi kiwango cha juu zaidi kuliko malaika. Ukanushaji wa haya unapatikana katika maneno ya Mwenyezi Mungu mwenyewe ndani ya Kurani.

“Yeye ndiye Muumbaji wa mbingu na ardhi bila ya ruwaza. Itakuwaje awe na mwana naye hakuwa na mke? Naye ndiye aliye umba kila kitu. Naye ni Mwenye kujua kila kitu. Huyo ndiye Allah, Mwenyezi Mungu, Mola Mlezi wenu, hapana mungu ila Yeye, Muumba wa kila kitu. Basi muabuduni Yeye tu. Naye ni Mtegemewa wa kila kitu.” (Kurani 6:101-102)

Wazo la kuwa Yesu alikuwa fidia ya kuokoa roho zetu au kusamehe dhambi zetu ni dhana inayopingana kabisa na imani ya Kiislamu.

“Enyi Watu wa Kitabu! Msipite kiasi katika dini yenu, wala msimseme Mwenyezi Mungu ila kwa lilio kweli. Hakika Masihi Isa mwana wa Maryamu ni Mtume wa Mwenyezi Mungu, na neno lake tu alilo mpelekea Maryamu, na ni roho iliyo toka kwake. Basi Muaminini Mwenyezi Mungu na Mitume wake. Wala msiseme: Utatu. Komeni! Itakuwa kheri kwenu. Hakika Mwenyezi Mungu ni Mungu mmoja tu. Ametukuka Yeye na kuwa na mwana. Ni vyake Yeye vyote viliomo katika mbingu na katika ardhi. Na Mwenyezi Mungu ni Mtegemewa wa kutosha.” (Kurani 4:171)

Imani kuwa dhambi ya asili ilisababisha wanadamu kurithi kifo na dhambi pia iko mbali na mafundisho ya Uislamu. Uislamu unatufundisha kwamba wanadamu wamezaliwa bila dhambi na wana mwelekeo wa kawaida wa kumwabudu Mungu peke yake (bila waamuzi). Ili kudumisha hali hii ya kutokuwa na dhambi wanadamu wanahitaji kufuata amri za Mungu na kujitahidi kuishi maisha ya uadilifu. Mtu akianguka katika dhambi, kinachotakiwa ni kufanya toba ya kweli. Mtu anapotubu, Mungu huifuta dhambi hiyo kana kwamba hakuifanya kamwe.

Mashahidi wa Yehova hufundisha kwamba hakuna nafsi inayobaki baada ya kifo na kwamba Yesu atarudi kuwafufua wafu, kurudisha nafsi na mwili pia. Wale waliohukumiwa kuwa waadilifu watapewa uzima wa milele duniani (ambayo itakuwa paradiso). Wale waliohukumiwa kuwa wasio waadilifu hawatateswa bali watakufa na kutoweka. Uislamu unasema nini kuhusu hili?

Kwa mujibu wa Uislamu, maisha yanaendelea kaburini baada ya mwili kuzikwa. Nafsi ya mtu mwaminifu hutolewa kwa urahisi kutoka kwenye mwili, huvikwa vazi la mbinguni na la harufu nzuri, na kuchukuliwa kupitia mbingu saba. Hatimaye roho inarudishwa kaburini, na mtu hufunguliwa mlango wa Peponi, na upepo wake unamjia, na anasikia harufu yake. Anapewa utabiri wa Pepo na anatamani Saa ianze. Nafsi ya mtu asiyeamini, kwa upande mwingine, hutolewa kutoka kwenye mwili wake kwa shida kubwa lakini hatimaye hurudi kwenye mwili. Mtu anateswa kaburini mpaka Saa ianze.

“Na Siku hiyo kipimo kitakuwa kwa Haki. Basi watakao kuwa na uzani mzito, hao ndio watakao fanikiwa. Na watakao kuwa na uzani khafifu, basi hao ndio walio zitia khasarani nafsi zao kwa sababu ya kuzipinga Ishara zetu.” (Kurani 7:8-9)

Kwa sifa yao, JW's huepuka tabia ambazo Mungu hapendi, ikiwemo kusherehekea sikukuu za kuzaliwa na sikukuu zinazotokana na dini za uwongo. Mashahidi wa Yehova hawasherehekei siku zao za kuzaliwa, kwa sababu huonwa kuwa utukufu wa mtu binafsi badala ya Muumba. Kauli hizi hakika zinaendana na imani za Kiislamu. Hata hivyo, kwa sababu dhana ya msingi ya JW's ya Umoja wa Mungu ina dosari tabia zao za kimaadili na maadili yanamaana ndogo sana. Mwenyezi Mungu anatueleza kwa uwazi kabisa juu ya wenye hasara kubwa Siku ya Kiyama.

“Sema: Je, tukutajieni wenye khasara mno katika vitendo vyao? Ni wale ambao juhudi yao katika maisha ya dunia imepotea bure, nao wanadhani kwamba wanafanya kazi nzuri. Hao ni wale walio zikanusha Ishara za Mola wao Mlezi na kukutana naye. Kwa hivyo vitendo vyao vimepotea bure, na wala Siku ya Kiyama hatutawathamini kitu.” (Kurani 18: 103-105)

Kwa hivyo tunapata kuona kuwa hata ikiwa kwa mtazamo wa mwanzo wa Mashahidi wa Yehova wanaonekana kuwa na mfumo wa imani unaoendana na imani za Kiislamu, hii iko mbali na ukweli. Kuangalia kwa uangalifu kunaonyesha kasoro na makosa katika nadharia zao za kimsingi. Inaonekana kwamba Mashahidi wa Yehova wana mambo machache sana yanayofanana na Uislamu au Ukristo. Nadharia zao za Mbingu na Moto, Umoja wa Mungu, Utatu, na uumbaji wa Ulimwengu hazikubaliki kwa Waislamu na inaonekana pia hazikubaliki kwenye madhehebu mengi ya Kikristo.